zincirli camii ne demek?

Zincirli Camii veya diğer adıyla Kazasker Camii; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan tarihi bir camidir.

Tarihçe

Vakfiyesi veya bir kitabesi bulunmadığı için hakkında kesin bilgilere sahip olunamayan Zincirli Camii'nin 17. yüzyılın ikinci yarısında, dönemin şeyhülislamı Ankaravi Mehmet Emin Efendi tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir. Mehmet Efendi; 1685 yılında kurduğu vakıf ile Zincirli Camii'nin yanı sıra Ankaravî Mehmed Efendi Medresesi, bir mektep ve Ankara'nın çeşitli yerlerinde 25 adet çeşme yaptırmıştır. Bu yönüyle onun kurduğu vakıf şehrin imar ve ihyasında rol alan en önemli kuruluşlardan biri olmuştur.¹ İlk olarak 1879-1880 yılları arasında Ankara Valisi Hurşit Paşa'nın talimatıyla onarılan yapı, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yapılan ikinci büyük tadilatını ise 1937 yılında geçirmiştir.²³

Mimari

Dikdörtgen planlı, kubbesiz ve tek minareli olarak inşa edilmiş olan caminin üzeri kiremit kaplı çatı ile örtülüdür. Kaidesi taştan olan yapının beden duvarları tuğla kaplı ve ve ahşap hatıllıdır. Tek girişi olan caminin kapısı güney cephesinde yer alır. Harimin kuzeybatı köşesinde bulunan minare ise yapının geneliyle uyumlu olarak kesme taş kaideli ve tuğla gövdelidir.⁴ Orijinal halinde Ankara taşı kullanılmıştır. Görünüş açısından Hacı Bayram Camii ile benzerlikler taşımaktadır.

Son cemaat yeri önde üç yanlarda birer adet sivri kemerle bölünmüştür. Harimin üzeri kalem işi süslemeli ahşap tavanla örtülüdür. Güney duvarı üzerinde bulunan mihrap tavana kadar yükselmektedir. Mihrabı beş kenarlı ve taçkapı şeklinde olup minberi ise ahşaptan kündekari tekniğiyle yapılmıştır. Yapının dış cephelerinde hakim olan tuğla ve taş işçiliği iç mekanda da devam ettirilmiş, ahşap detaylarla da karakteristiği şekillendirilmiştir.⁵

İç mekan süslemeleri

Minber

İç mekanda bulunan ahşap minber, diğer Ankara camilerinde olduğu gibi, ceviz ağacından yapılmış ve kündekarî tekniğiyle sade bir şekilde işlenmiştir. Karanfil, lale, erik çiçeği ve gül desenleri nakşedilen minberde haki, narçiçeği, kırmızı ve oksit sarı gibi renkler kullanılarak bütün motifler gerçek renkleriyle tasvir edilmiştir. Ayrıca doğal desenlerin yanı sıra köşeli ve asimetrik yıldızlar, baklava dilimleri gibi geometrik formlar da tercih edilmiştir. Minber kapısında kullanılan süslemelerin arasına dualar ve "Allah" yazıları gizlenmiş; ayrı panolara ise kelime-i tevhid ve “Ya Muhammed” yazıları işlenmiştir.⁶

Mihrap

Caminin mihrabı alçıdan yapılmıştır. Üstüne işlenen rumiler ve dualar ise altın rengi yağlı boya ile renklendirilmiş; boyama teknikleri sayesinde üç boyutlu bir görüntü elde edilerek desenlerin kabartma halinde gözükmesi sağlanmıştır. Yazı panolarında “elif” ve “lam” gibi dikey harflerin birbirine çok yakın yazılması, Selçuklu hat sanatı tekniklerinin kullanıldığını ve önceki dönemlerden kalma geleneklerin devam ettirildiğini göstermektedir. Fakat yapılan onarımlar sırasında mihrabın yenilendiği ve üzerindeki yazıların büyük oranda değiştirildiği saptanmıştır.⁷